وبلاگ ارزشی - تحلیلی عبرت

ان فی ذلک لعبرة ||| از دیگران عبرت بگیرید قبل از آنکه عبرت دیگران شوید

وبلاگ ارزشی - تحلیلی عبرت

ان فی ذلک لعبرة ||| از دیگران عبرت بگیرید قبل از آنکه عبرت دیگران شوید

تأملی کوتاه بر مذاکرات ژنو3 و معاهده عمل مشترک

این مدت یعنی از شروع مذاکرات ژنو1 (که در سطح کارشناسان و برای زیرسازی مذاکرات ژنو2 برگزار شد) تا ژنو2 (که با کارشکنی حساب شده فرانسه و با نقش آفرینی در قالب پلیس بد) و ژنو3 (که مختوم به امضای گام اول توافق در چارچوب معاهده عمل مشترک شد) مدت زیادی از ذهن و زمانم را به پیگیری و بعضی وقتها بررسی مصالح و مفاسد احتمالی رایزنی های هسته ای که بر عهده دستگاه دیپلماسی کشور گذاشته شده است، می گذراندم. بالاخره بعد از کش و قوس های فراوان (مخصوصا در بازه زمانی ژنو2 تا حصول نتیجه در ژنو3) و بنابر دلایل فراوان، جمهوری اسلامی ایران و کشورهای 5+1 (یا به تعبیر اروپاییان 3+3) با فهمی نسبتا مشترک بر متنی نسبتا واحد که منافع دو طرف را در زمین بازی بصورت برد-برد تامین کند، معاهده عمل مشترک را به امضاء وزرای خارجه هفتگانه رساندند تا طی سه هفته آینده و با بسترسازی ها و هماهنگی های سازمان ملل متحد (و نظارت کمیته ای متشکل از طرفین) به اجرا درآید و ایران متعهد به گسترش بازرسی های آژانس بین المللی انرژی اتمی، شده است همچنین هیچگونه توسعه و ارتقاء کمی و کیفی در فناوری ها و سایت های مرتبط با برنامه هسته ای نباید برنامه ریزی و اجرا شود و غرب هم در مقابل، بخشی از تحریم ها را بصورت برگشت پذیر و طی 6ماهی که معاهده اجرا می شود به حالت تعلیق در می آورد.


فارغ از همه این رویدادهای درس آموز، نکاتی به ذهن مبتادر می شود که در ادامه می آید:

- ارتباط با غرب، ایران را گلستان نخواهد کرد بلکه تکیه بر خواست و اراده و توان داخلی این مهم را محقق می نماید. کما اینکه اوضاع اسفناک اقتصادهای منطقه یورو بخوبی گویای این مطلب است که اروپا و غرب از عهده مخارج خود نیز عاجزند و اعتراضات و اعتصابات روزانه اقتصادی، آنان را بسوی تغییرات عمیق و وسیع اجتماعی سوق داده است.

- مقاومت و ایستادگی مردمی عامل اصلی عقب نشینی آشکار و کاهش زیاده خواهی های طرف غربی بود. چراکه هنگام وضع تحریم های یکجانبه و در عین حال همه جانبه و ظالمانه ایالات متحده آمریکا، متفکرین و استراتژیست های اندیشکده های غربی هدف اصلی را مهار و تغییر رژِیم(Change Regime) در ایران با مدل و الگویی در قد و قواره انقلاب 1979 ایران عنوان کردند و آشکارا و وقیحانه، مانور سنگینی بر تحریم های فلج کننده خود می دادند اما در عمل آنچیزی که کاشته بودند را برداشت نکردند و به اهداف و مقاصد از پیش تعیین شده خود حتی در مقیاس های آزمایشگاهی هم نایل نشدند. اعتراف جان کری وزیر امور خارجه امریکا در روز مذاکره نشان از همین نومیدی و یأس از اثرگذاری استراتژیک و عمیق تحریم ها برای تغییر رفتار یا گفتار جمهوری اسلامی می باشد که تشدید فشارها را بی ثمر و عبث توصیف کرد. همین مقاومت و صبر و تحمل انقلابی مردم اینچنین طرف مذاکراتی ایران را سردرگم نمود و برگ برنده ای در دست هیئت اعزامی ایران اسلامی شد. بنابراین گروه ها و جریانات سیاسی با توجه به راه پر فراز و نشیب پیش رو، چیزی را تمام شده حساب نکنند بلکه این آغازی است بر یک پایان؛ آغاز فاز عملیاتی و راستی آزمایی و سنجش میزان صداقت طرفین و پایان زیاده خواهی های غرب بر سر میز مذاکره به برکت استقامت ملی و انقلابی ایرانیان؛ پس جایی برای تقسیم غنایم حزبی و جناحی و یا ثبت فتح و مصادره نتایج به نام ایل و طایفه و قبیله سیاسی خاصی نیست این یک مسیر 10 ساله است که در زیر تابلو و نام جمهوری اسلامی به پیش رفته است، روندی که از سال 2003 شروع و اکنون در سال 2013 وارد فاز و فضای جدیدی شده است به تعبیر رهبر معظم انقلاب اسلامی حتی تعلیق فعالیت های هسته ای در سال های 83و84 (ما حصل نشست سعدآباد تهران) نیز نوعی تجربه و اندوخته فکری برای ملت محسوب می شود. (نیفتادن در دام افراط و تفریط در موضع گیری ها) 

- آنچه مهم و قابل پیگیری است عمل به توافق است آن هم وقتی که طرفمان مجموعه کشورهایی هستند که اولا جزء ارکان نظام استکباری قلمداد می شوند و دوما هریک به تنهایی ید طولا و کارنامه سیاهی در زمینه چپاول، استبداد و استعمارگری و "زدن زیر میز بازی" را دارند در چنین شرایطی باید گام های طرف مقابل را بصورت میلی متری مورد رصد قرار داده و  بصورت متوازن و متقابل اقدامات داوطلبانه و فراتر از تعهدات قانونی خود را به اجرا در آوریم و گرنه ماجرای آش نخورده و دهان سوخته اوایل دهه هشتاد شمسی تکرار خواهد شد بقول رایج دو صد گفته چون نیم کردار نیست پس فعلا برای برپایی جشن و بروز ذوق و شعف، بسی زود هنگام است و تا فتح کامل قله های فناوری و برچیدن بساط ظلم و ظالم، مبارزه همچنان باقی است.

- باید توجه داشت که امروزه برنامه صلح آمیز هسته ای ایران صرفا قسمتی از پازل توسعه و دستیابی به فناوری های بالا (Hi-tec) نیست بلکه با امنیت ملی و قدرت نرم ملی، ممزوج شده و مولفه ای راهبردی در مدیریت دانش و تولید ثروت ملی و برقراری توازن در منطقه سوق الجیشی خاورمیانه، مورد ارزیابی قرار می گیرد و همین امر باعث شده که رژیم نامشروع صهیونیستی خود را به آب و آتش زده تا فعالیت های هسته ای ایران در هر مرحله ای دچار ایست و سکون شود.

- عدم اطمینان و اعتماد و آسودگی از جانب دشمنی که از ابتدای استقرار نظام نوپای جمهوری اسلامی از تحریم (اقتصادی، نظامی، علمی، دارویی و...)، تهدیدهای مکرر به حمله نظامی، عملیات های متعدد تهاجم سایبری مثل حملات استاکس نت و فلیمر علیه تاسیسات هسته ای ،ترور مردم کوچه و خیابان تا دانشمندان هسته ای و حمایت از گروه های تروریستی ضدایرانی، مورد اصابت قرار دادن هواپیمای مسافربری، طراحی و اجرای کودتاهای متنوع از اول انقلاب و آخرینش هم پیاده سازی فتنه88 با رویکرد تغییر رژیم در ایران، تنها بخش کوچکی از تلاش و تکاپوی بی وقفه طرف مذاکره ما طی حداقل سه دهه اخیر می باشد.

- خطر تفسیر به رای "معاهده عمل مشترک" نیز بشدت احساس می شود. از آنجا که آمریکا خود را کدخدای دهکده جهانی می بیند این نگاه مزورانه و مشمئزکننده به قوانین بین المللی را قبل از نهایی شدن سند اولیه نشان داد آنجا که جان کری به صراحت اعلام کرد NPT هیچگونه حق غنی سازی را برای دولت ها ایجاد نمی کند! توافق فعلی نیز از این خطر، مستثنی نیست.

- حالا تصور کنید اگر پشتوانه سوزی ها و دسیسه سازی های ناشی از فتنه88 (شرایط کشورهای 5+1 در سال 87 بگونه ای رقم خورد که آمریکا دیگر روزنه امیدی برای خود بواسطه یکپارچگی صفوف ملت و شنیدن صدای واحد ملی، نمی دید) نبود و دشمن بواسطه آن، شیر و حریص به حقوق حقه ملت انقلابی ایران نمی شد اکنون معادلات و مناسبات بگونه ای دیگر رقم می خورد اما علی ایحال بفرمایش مولا علی(ع) باید فرزند حال باشیم و از گذشته درس و عبرت بگیریم و در آینده بکار بگیریم.

- کمی که قضیه را از بالاتر ببینیم نباید افزایش نفوذ ایران در منطقه (بقول سردار قاسم سلیمانی،فرمانده نیروی قدس، در جنگ سوریه ما توانستیم با هزینه کم، عمق استراتژیک خود را در منطقه افزایش دهیم) بواسطه تحولات ناشی از بیداری اسلامی را نادیده بگیریم و به همان نسبت ضعف و زبونی دشمن و هژمونی فروپاشیده و دچار تزلزل شده اش در منطقه و فضای بین الملل و نیاز او برای تعامل با ایران اسلامی جهت حل و فصل معضلات خودساخته اش در منطقه با کمترین هزینه ممکن. در شرایط کنونی، ایران بازیگری است که از سطح منطقه ای به جهانی در حال ارتقاست (شاهد این ماجرا هم امضای قانون جلوگیری از نفوذ ایران در نیمکره غربی جهان است که توسط اوباما در سال2012 به امضاء رسید) و آمریکا نیز به نسبت عکس، از جایگاه ابرقدرتی به بازیگری جهانی در کنار سایر بازیگران جهانی به زیر کشیده شده است.

- منطق جمهوری اسلامی مشخص و واضح است؛ رهبر معظم انقلاب اسلامی فرمودند که اگر مذاکرات به نتیجه برسد خیلی خوب اگر هم نه، این تجربه ای می شود برای حافظه فکری و تاریخی ملت ایران. اما طرف غربی (متشکل از آمریکا، روسیه، چین، فرانسه، انگلیس و آلمان) با تمام هیمنه ظاهری خود و ابزار و ادوات مادی اش طی ده سال کش و قوس هاس هسته ای، نتوانست منطق و خواست خود را به ملت ایران دیکته کند و الان آبروی خود را از دست رفته می بیند و نیاز دارد به یک توافق، توافقی که به جهانیان پزش را بدهد که همچنان از چنان نفوذی برخوردار است که قادر به حل چالش های بین المللی است البته آنگونه که منافعشان تامین شود! و ماهیت تمام کنندگی و ارباب مسلکی خود را به نمایش بگذارد اما در پرونده هسته ای، جمهوری اسلامی توانست یک موازنه تاریخی میان حرف و خواسته خود با 6 کشوری که ادعای ریاست بر جهان را دارند، برقرار کند و در سطح و همتراز با آنان، به ایفای نقش خود بپردازد.

- دشمن بعد از امضای توافق، همچنان رجز "همه گزینه ها روی میز است" را  می خواند. در چنین شرایطی باید کاسه سر را به خدا سپرد و انتهای افق و اهداف و آرمانهای انقلابی که خون هزاران شهید پایش جاری شده را در ذهن آورد و آیه شریفه " ولن یجعل الله للکافرین علی المونین سبیلا " را زیر لب زمزمه کرد و نگاهمان به نوک انگشت ناخدای کشتی انقلاب باشد.


ضمیمه:

  • برای مشاهده و مطالعه متن کامل و ترجمه دقیق و حقوقی سند معاهده ژنو 3 (عمل مشترک) اینجا را کلیک کنید. برای دریافت نسخه انگلیسی متن توافق نامه اینجا را کلیک کنید.
  • برای دیدن جدول تعهدات ایران و 5+1 اینجا را کلیک کنید(آنچه دادیم آنچه گرفتیم). این جدول خلاصه تعهدات دو طرف است که خواندنش بشدت توصیه می شود؛ مواردی همچون: 

تعهدات ایران (27مورد): 

1. 196 کیلوگرم مواد 20 درصد ایران کلا خنثی می شود با این تفاوت که نیمی از آن قابل غنی سازی مجدد است.

2. غنی سازی بالای 5 درصد کلا تعلیق می شود.

3. فعالیت در اراک و نطنز و فردو گسترش نمی یابد.

4. در نطنز ماشین جدید نصب نمی شود.

5. ماشین های جدید نصب شده ولی فعال نشده، فعال نمی شود.

6. و... 

تعهدات 1+5 (11مورد): 

1. فراهم کردن امکان ماندن صادرات نفت ایران در حد فعلی و توقف روند کم کردن 20 درصد از آن هر 6 ماه و دریافت مقدار مورد توافقی از پول نفتی که از این پس فروخته می شود.

2. برقراری بیمه حمل و نقل برای ثادرات نفت ایران با میزان فعلی

3. تعلیق تحریم صادرات پتروشمی ایران

4. تعلیق طلا و فلزات گرانبها

5. تعلیق تحریم خودرو 

6. و...